آتل یا اسپیلنت برای بی حرکت نگه داشتن مفصل یا عضوی که آسیب دیده است استفاده می گردد. آسیب دیدگی می تواند برای رگ به رگ شدگی، پیچ خوردگی شدید یا یک استخوان شکسته به کار گرفته شود. این وسیله با ثابت نگه داشتن عضو مورد نظر باعث کاهش میزان درد و جلوگیری از آسیب بیشتر آن ناحیه می شود. آتل ها معمولا تا زمانیکه مراقبت های ارتوپدی قطعی بیشتر شروع شوند به عنوان یک اقدام موقت به کار گرفته می شوند.
هدف از استفاده آتل چیست
آتل یا اسپیلنت با بی حرکت کردن استخوان و مفصل باعث کاهش درد اندام بعد از آسیب شده و از آسیب های بیشتر در اندام به علت حرکت استخوان های شکسته شده می شود. از آتل در مواردی مانند زیر استفاده می شود:
- درمان قطعی شکستگی یا پیچ خوردگی یا دررفتگی
- بی حرکت کردن استخوان یا مفصل بعد از عمل جراحی
- بی حرکت کردن موقت محل شکستگی یا در رفتگی اندام. موقتا از محل اولین حادثه تا رساندن بیمار به اولین مرکز درمانی یا موقتا از زمان رسیدن بیمار به اورژانس تا زمان انجام درمان قطعی توسط پزشک.
انواع آتل
اسپلینت نرم
اسپیلنت اغلب یا در خانه و یا توسط ارائه دهندگان خدمات پزشکی اورژانسی آغاز می شود. ساده ترین نوع اسپیلنت، اسپیلنت نرم است که با یک بالش یا پتو تهیه می شود. اسپیلنت در اطراف و خود ناحیه آسیب دیده با نوار یا بند محکم نگه داشته می شود. اسپیلنت نرم تا حدودی باعث می شود، تکیه گاهی برای اندام آسیب دیده و راحتی بیمار ایجاد شود. برخی از اسپیلنت های نرم از پیش ساخته شده هستند که برای آسیب های دست یا مچ استفاده می گردند و مثل یک دستکش می لغزند و با استفاده از توری هایی تنظیم شده تا اسپیلنت محکم شود.
اسپلینت سخت
نوع دیگری از اسپیلنت ها برای اندام خاص آسیب دیده، اسپیلنت سخت می باشد. این اسپیلنت ها مانند استفاده از جعبه کارتن یا تخته های صاف هستند. برخی از اسپیلنت های سخت از فایبر گلاس یا گچ هایی ساخته می شوند که امکان قالب گیری برای متناسب شدن با اندام بدن را دارند. اسپیلنت هایی که از فایبرگلاس ساخته می شوند با توجه به ناحیه ای که برای آن ساخته شده اند نامگذاری می شوند. برای مثال اسپیلنتی که برای درمان آسیب انگشت شست استفاده می گردد تامب اسکایپا نامیده می شود. برای آسیب مچ دست یا ساعد از اسپیلنت کف دستی و برای جراحات ناحیه دست و مشت از اسپیلنت بوکسر استفاده می گردد. اسپیلنت های آلومینیومی که از پیش ساخته شده اند برای ثابت نگه داشتن انگشت ها استفاده می گردد.
آتل یا اسپلینت بادی یا وکیوم
اسپیلنت یا آتل بادی یا وکیوم نوعی اسپیلنت هستند که بعضی از ارائه دهندگان خدمات پزشکی برای درمان صدمات ارتوپدی از آن استفاده می کنند. اسپیلنت های بادی یا وکیوم به خوبی با ناحیه ای که آسیب دیده است سازگار می شوند. فشاری که این نوع اسپیلنت ها وارد می کنند می تواند باعث به خطر افتادن گردش خون می شود. اسپیلنت بادی به پوست می چسبد و باعث تحریک آن می گردد.
آتل کششی
آتل کششی برای حمایت از استخوان شکسته استفاده می شود و میزان کشش آن ها را کاهش می دهد. علاوه بر این برای حمایت از استخوان ها و جلوگیری از حرکت آن ها حالت کششی را ایجاد می کند. این اسپیلنت ها اغلب برای آسیب هایی که در استخوان ران یا قسمت میانی پا اتفاق افتاده است استفاده می شود.
آتل چگونه درست میشود
در مواردی آتل با استفاده از گچ یا فایبرگلاس ساخته می شود. در این نوع بیمار باید بنشیند یا دراز بکشد. پزشک یا پرسنل درمانی، گچ یا فایبرگلاس نواری را ابتدا باز می کند سپس در طول مورد نظر آن را چندین بار روی خودش تا می زند تا چند لایه از نوار گچ یا فایبرگلاس روی هم قرار بگیرند. بعد از اینکه این نوارها در آب خیس شدند و همچنین گرفتن آب اضافه، در لایه ای از نوارهای پنبه ای قرار می گیرد. چیزی که به این صورت به دست می آید آتل نامیده می شود.
سپس اندام مورد نظر را در فرم مناسب قرار می دهند و آتلی را که درست کرده اند در کنار اندام قرار می دهند و سپس به شکل اندام فرم داده می شود و به وسیله باند پارچه ای یا کشی در کنار اندام نگه داشته می شود. چند دقیقه زمان لازم است تا آتل سفت و محکم شود. بعد از محکم شدن، آتل آماده می شود.
اندام چه مدت باید در آتل بماند
بسته به موردی که آتل برای آن استفاده می شود مدت نگهداری از آن متفاوت است. در موارد اورژانس این مدت چند ساعت تا چند روز می باشد و در مواردی که برای بعد از جراحی استفاده می شود ممکن است تا چند هفته طول بکشد.
تفاوت اسپلینت و بریس چیست
بریس ها که گاهی ارتوز نیز نامیده می شوند وسایلی هستند که از آن ها برای بی حرکت کردن یک مفصل و یا محدود کردن بعضی از حرکات مفصل و انجام حرکات دیگر استفاده می شود. بریس ها از پلاستیک های محکم ساخته می شوند ولی گاهی اوقات اجزای فلزی و یا پارچه ای هم در ساخت آن ها به کار می رود. شکل ظاهری بریس ها بسیار به آتل شبیه می باشد.
تفاوت اسپیلنت و بریس بیشتر در موارد استفاده آن ها می باشد. از آتل یا اسپیلنت در مواردی مانند موارد اورژانسی، بی حرکت نگه داشتن اندام و یا بعد از جراحی استفاده می گردد. پس طول مدت استفاده از اسپیلنت کوتاه است و ابزاری موقتی می باشد اما بریس ها یک وسیله درمانی هستند و کاربرد آن ها برای مدت زمان طولانی می باشد.
تفاوت بین گچ و اسپلینت (آتل) چیست ؟
- گچ شکسته بندی یکپارچه است که به طور کامل عضو را احاطه می کند، در حالیکه آتل تا اندازه ای عضو را احاطه می کند.
- آتل ها معمولا با تسمه های Velcro ضمیمه می شوند اما این مورد در گچ استفاده نمی شود.
- گچ به طور سفارشی برای اندام ساخته می شود اما آتل به این گونه نیست.
- یک آتل در موقعیت های ضروری توسط پزشک به عضو مورد نظر متصل می شود در حالیکه گچ توسط پزشک اورژانس نمی تواند ساخته شود.
- گچ باید با استفاده از تیغه ی کاتر بریده شود درحالیکه آتل توسط بند ها یا تسمه هایی به راحتی جدا یا بسته می شود.
- اگر در عضو مصدوم ورم کاهش یا افزایش یابد به راحتی می توان آتل را تنظیم نمود اما نمی توان گچ را تنظیم کرد و ممکن است نیاز به بریدن یا جایگزین کردن آن پیدا کرد.
- استفاه از آتل نسبت به گچ صرفه جویی بیشتری در زمان دارد.
