روی یا همان زینک یک ماده معدنی ضروری بدن می باشد که در بسیاری از واکنش های بدن نقش دارد و کمبود آن باعث بروز عوارض جدی می گردد. این ماده به طور طبیعی در بدن تولید نمی شود و برای رفع نیاز بدن باید در قالب مکمل های غذایی و یا از طریق رژیم غذایی دریافت شود. دراین مطلب قصد داریم به بررسی مکمل های روی یا همان زینک بپردازیم.
قرص زینک چیست؟
قرص زینک یک مکمل برای سلامت و زیبایی پوست و مو است که با نام روی نیز شناخته می شود. اگر پزشک تشخیص دهد که دلیل مشکلات پوست و مو که برایتان پیش آمده است به دلیل کمبود این عنصر است مکمل های روی را تحت عنوان قرص زینک تجویز می کند. این قرص یک مکمل غذایی است که حاوی عنصر روی و برخی از ویتامین ها مانند گروه ب و ث می باشد. روی (زینک) یکی از عناصر مهم و ضروری می باشد که نقش بسیار مهم و حیاتی در بدن دارد. این عنصر برای تقویت سیستم ایمنی بدن، ترمیم زخم، تولید کلاژن، تولید پروتئین، سلامت پوست، تقویت ساختار مو، مقابله با استرس و استحکام ناخن ها مناسب می باشد. این مکمل به دو صورت قرص و شربت وجود دارد.
انواع مختلف قرص زینک
مکمل قرص زینک در اشکال مختلفی مانند کپسول، قرص، قرص های مکیدنی مانند آب نبات وجود دارد که بر اساس نوع مکمل انتخابی می توان مقدار دوز مورد نیاز را به بدن انتقال داد. اگر از مکمل زینک به صورت اسپری استفاده شود بهتر است از مصرف آن خودداری گردد زیرا باعث کاهش بویایی می گردد. برخی از انواع مختلف مکمل زینک شامل موارد زیر می باشند:
زینک گلوکونات (Zinc gluconate): یکی از رایج ترین گونه های مکمل زینک می باشد که اکثرا در داروهای سرماخوردگی به کار برده می شود. مانند قرص های مکیدنی.
زینک استات (Zinc acetate): این مکمل زینک نیز مانند زینک گلوکانات برای درمان سرماخوردگی به کار می روند تا باعث کاهش نشانه های بیماری و تسریع بهبود بیماری شود.
زینک سولفات (Zinc sulfate): بر اساس یافته های پزشکی، زینک سولفات علاوه بر اینکه باعث جلوگیری از کمبود زینک در بدن می شود می تواند دارای نقش موثر در کم کردن آکنه روی پوست داشته باشد.
زینک پیکولینات (Zinc picolinate): این نوع مکمل زینک بهتر از دیگر انواع آن به ویژه زینک گلوکانات و زینک سیترات جذب بدن می شود.
زینک اوراتات (Zinc orotate): اینگونه از مکمل های زینک متصل به اوروتیک اسید می باشند. این مکمل یکی از رایج ترین مکمل های زینک موجود در بازار می باشند.
زینک سیترات (Zinc citrate): اینگونه از مکمل های زینک دارای قدرت جذب برابر با زینک گلوکانات است اما طعم بهتری نسبت به آن ها دارد.
تاثیر زینک بر سلامت پوست
با مصرف زینک پلاس می توان زیباتر شد. بسیاری از افراد در برخی فصل های سال بخصوص در فصل زمستان، از بیماری پوستی مانند خشکی دست و صورت، لک پوست بر اثر آفتاب سوختگی، اگزما، جوش و آکنه رنج می برند. مصرف زینک پلاس در کم کردن یا جلوگیری از بروز این مشکلات بسیار موثر می باشد علاوه بر این، این مکمل در تسریع زخم پوستی و دیابت تاثیر دارد. روی باعث می شود که گردش خون در پوست صورت افزایش پیدا کند و مانع بسته شدن منافذ و ایجاد جوش و التهابات پوستی می گردد. روی موجود در این قرص باعث احیا پوست و جوانسازی می گردد.
در چه غذاهای زینک موجود است
بسیاری از غذاهای حیوانی و گیاهی به طور طبیعی سرشار از روی می باشند و برای اکثر افراد، مصرف مقادیر کافی از روی را آسان می کند. مواد غذایی که دارای بیشترین مقدار روی می باشد شامل موارد زیر می باشد:
- گوشت: گوشت گاو، گوشت بره و گاو نر
- ماهی: ساردین، ماهی آزاد
- صدف: صدف، خرچنگ، خرچنگ دریایی
- طیور: بوقلمون، مرغ
- آجیل: دانه کدو تنبل، بادام هندی، دانه کنف و …
- حبوبات: نخود، عدس، لوبیای سیاه، لوبیای قرمز و …
- محصولات لبنی: شیر، ماست و پنیر
- سبزیجات خاص: قارچ، کلم پیچ، نخود فرنگی، مارچوبه و برگ چغندر
- غلات کامل: جو دو سر، کینوا، برنج قهوه ای
- محصولات حیوانی، مانند گوشت و صدف مقادیر زیادی روی دارند که بدن ما به راحتی آن را جذب می کند.
- تخم مرغ
- روی موجود در منابع گیاهی مانند حبوبات و غلات کامل به دلیل اینکه ترکیبات گیاهی دیگری نیز در آن موجود می باشد، جذب و بازده کمتری در بدن ما دارد.
- بسیاری از غذاها به طور طبیعی سرشار از روی می باشند، علاوه بر این برخی از غذاها مانند غلات صبحانه (کورن فلکس)، میان وعده ها و آردها با روی غنی می شوند.
چه افرادی باید از قرص زینک استفاده کنند ؟
تمامی افراد نیازمند دریافت روی می باشند اما برخی افراد مانند افرادی که دارای عملکرد ضعیف سیستم ایمنی می باشند، افراد تحت رژیم گیاهخواری، افراد مبتلا به ریزش مو، افرادی که به سو تغذیه دچار هستند، زنان در دوران بارداری و شیردهی نیازمند دریافت روی می باشند.
نیاز روزانه بدن به زینک چه میزان است؟
نیاز به روی باید با مصرف غذایی و مکمل های حاوی این ویتامین تامین شود.
- مقدار مورد نیاز به روی مردان 11 میلی گرم بدون توجه سن آن ها می باشد.
- میزان مورد نیاز برای خانم های باردار و شیرده بستگی به تشخیص متخصص دارد.
- حداکثر نیاز زینک برای خانم ها در تمام دوران زندگی در دوره شیردهی می باشد. بنابراین در این دوره مصرف مکمل های روی توصیه شده است.
عوارض جانبی زینک
به طور کلی مقادیر روزانه تا 30 گرم به خوبی تحمل می شود اما مقادیر بالاتر ممکن است باعث بروز عوارض جانبی گردد. شایع ترین عارضه جانبی باعث مشکلات گوارشی مانند تهوع، استفراغ و ناراحتی گوارشی می باشد. برای اینکه این عوارض گوارشی کاهش یابند بهتر است این مکمل بعد از غذا مصرف شود. اگر بیش از حد از این مکمل استفاده شود بهتر است از شیر و زغال استفاده نمود. توجه کنید که از قی آورها و شستشوی معده باید اجتناب شود.
تداخلات دارویی زینک با داروهای دیگر
اگر از این مکمل به طور طولانی مدت استفاده شود باعث می شود که فلز مس جذب نشود و این مشکل باعث ایجاد کم خونی سیدروبلاستیک می شود. جذب زینک با مصرف مکمل هایی که آهن دارند، تتراسایکلین ها، پنی سیلامین، کینولون و فرآورده هایی که فسفر دارند کاهش می یابد پس از مصرف همزمان آن ها باید خودداری شود.
